Kwarki hassetsu

Kwarki hassetsu

Wraz z rozwojem fizyki ludzkość zagłębiała się krok po kroku w strukturę materii. Odkryto, że materia składa się z cząstek, a te z atomów. Potem atomy podzieliliśmy na protony, neutrony i elektrony. Ale okazało się, że i one nie są jednorodne – składają się z jeszcze mniejszych elementów – kwarków.

Zaczynając przygodę z kyudo dowiadujemy się o istnieniu „formy”, kyudowego kata, „rytuału”, powtarzanego przy każdym strzale. Potem musimy przyswoić sobie, że ta forma składa się zwykle z ośmiu (czasem siedmiu) części i dlatego nazywa się hassetsu (lub odpowiednio – shichido).

Po kolejnych treningach staje się jasne, że i ta lista jest rozbudowywalna. Np. w yugamae jest torikake, tenouchi i monomi

Czy zatem – podobnie jak w fizyce – jest wreszcie jakiś kres tych detali, podziału na coraz mniejsze fragmenty? I czy rzeczywiście powinniśmy zagłębiać się aż tak bardzo? Być może powinniśmy skupić się na całości? Na formie całego hassetsu?

Wydaje mi się, że w ludzkiej naturze leży jednak takie „rozdrabnianie” i detalowanie. I że dotyczy to każdego elementu życia – zachowań, przeżyć, sygnałów odbieranych przez każdy z naszych zmysłów.

No ale jak inaczej wytłumaczyć różnice brzmienia skrzypiec Stradivariusa w stosunku do bardzo podobnych z wyglądu produktów masowych? Jak ocenić, która z gimnastyczek zasługuje na olimpijski medal? Czemu, gdy stoimy przed którymś ze słynnych obrazów, już na pierwszy rzut oka odróżniamy go od pracy ucznia? Czy możemy opisać smak ulubionej czekolady, aby można ją było zrobić w domu?

To niełatwe dostrzegać detale, ale jednocześnie widzieć całość, którą budują. Fajnie jest poznać, jak wpływają na końcowy wynik. Ale musimy bardzo uważać, żeby nie przysłoniły nam głównego celu.

Na jednym z treningów Ayame zastanawialiśmy się nad elementami każdej z części hassetsu. Czy można znaleźć jakieś punkty, które warunkują, że ta część jest wykonana dobrze czy źle? I dlaczego? Wiemy przecież, że jeśli wszystkie wykonamy poprawnie – nie możemy chybić…

No i tak powstała poniższa lista cząstek elementarnych hassetsu. Na stronie znajdziecie już opis toriyumi. Przyjdzie niebawem pora na detale ashibumi i dozukuri. My zaczynamy spis od uchiokoshi. I świadomie pomijamy elementy związane ze stanem umysłu. O tym też już było.

► Czy jest prawidłowe dozukuri (biodra, trzy krzyże, środek ciężkości, spięte pośladki i zablokowane kolana)?
► Czy torikake jest prawidłowe?
► Czy prawa dłoń trzyma łuk na tyle pewnie, że możemy puścić lewą a łuk się nie chwieje?
► Czy tenouchi jest prawidłowe?
► Czy zrobione habiki (tsurumakura trzyma pewnie tsuru)?
► Czy łokcie są szeroko (enso) na boki (nie w dół)?
► Czy łopatki i przedramiona wysunięte do przodu (zaokrąglone plecy)?
► Czy jest hari (napięcie wzdłużne w obręczy: dłonie, łokcie, ramiona, plecy)?
► Czy kciuki są skierowane do siebie?
► Czy łuk (pióra strzały) jest w osi ciała?
► Czy prawidłowe ustawienie strzały (poziomo, równolegle do płaszczyzny ciała)?
► Czy ramiona są opuszczone?
► Czy mięśnie szyi (z tyłu) wyciągnięte a broda cofnięta?
► Czy motohazu opiera się odpowiednio o kolano?
► Czy prawidłowe monomi (odpowiednie skręcenie, głowa nie przechylona na bok, broda nie wysunięta)?

► Czy łuk jest unoszony środkiem i pionowo?
► Czy ramiona cały czas tworzą odpowiedni owal (okrąg)?
► Czy strzała porusza się cały czas poziomo?
► Czy odpowiednia wysokość uchiokoshi (ok. 45 stopni)?
► Czy łokcie nie opadają podczas ruchu (powinny być w płaszczyźnie barki-dłonie)?
► Czy obie pięści poruszają się synchronicznie (jednocześnie)?
► Czy górna strona obu pięści cały czas jest poziomo?
► Czy odpowiednia ręka (prawa) inicjuje ruch?
► Czy ramiona pozostają opuszczone?
► Czy tor ruchu łuku jest prawidłowy (najpierw łukiem, potem pionowo w górę)?

► Czy odpowiednia ręka (lewa) inicjuje ruch?
► Czy jest uczucie, że lewa dłoń pociąga prawą (wypycha łuk, a prawa za nią podąża)?
► Czy prawa ręka ciągnięta przez cięciwę przyjmuje (w łokciu) kształt zbliżony do kąta prostego?
► Czy strzała jest poziomo i w płaszczyźnie ciała?
► Czy kakehimo jest nad czołem (w osi ciała)?
► Czy prawa dłoń jest w odległości 1-2 pięści nad i przed czołem?
► Czy mato “oparte” (ustawione) na lewym łokciu?
► Czy siła “kończy się” na łokciach (nie jest przenoszona na dłonie i palce)?
► Czy dozukuri nie oklapło?
► Czy wierzch prawej dłoni jest skierowany do góry i poziomy (odpowiednie hineri i ułożenie prawego nadgarstka)?
► Czy formowanie tenouchi jest zakończone?
► Czy ramiona są opuszczone (zakleszczone w dół)?
► Czy łopatki są zaokrąglone (do przodu)?
► Czy w łuku jest pół strzały?
► Czy mięśnie pleców napinają (rozciągają, prostują) wzdłużnie kręgosłup?
► Czy jest równowaga lewej i prawej strony?
► Czy oba kciuki są skierowane do mato?
► Czy prawy łokieć w odpowiednim miejscu (bliżej ciała, w płaszczyźnie z lewym)?
► Czy linia ramion/barków i pleców jest prosta (nie skręca się)?
► Czy barki są na tej samej wysokości?
► Czy skręcenie kake jest nie za mocne ani nie za słabe (hannen-hanjaku)?

► Czy jest uczucie “wchodzenia” w łuk przy obszernym ruchu rotującym obu ramion?
► Czy jest prawidłowa praca łokci (a nie dłoni) przy napinaniu, symetrycznie w obie strony?
► Czy łuk porusza się cały czas poziomo dokładnie w kierunku mato?
► Czy jest odczucie nasuwania prawej dłoni nad prawe ramię (kontynuacja hineri)?
► Czy ramiona się nie unoszą?
► Czy strzała przybliża się do linii ramion (barków)?
► Czy lewy nadgarstek kontynuuje ruch cały czas?
► Czy lewy łokieć jest odpowiednio wyprostowany (bez przeprostu)?
► Czy mięśnie wzdłużne pleców naciągają się (rozciągają kręgosłup)?
► Czy linia pionowa ciała i linia pozioma (barki, łokcie, ramiona) utrzymują kształt krzyża?
► Czy lewy bark nie wysuwa się do przodu (w łuk)?
► Czy tempo naciągania jest odpowiednie?

Kai

► Czy prawy łokieć nie opuszcza się w dół (bez ciągnięcia strzały)?
► Czy oba kciuki skierowane są poziomo w stronę mato?
► Czy prawy kciuk jest równoległy do strzały?
► Czy lewy kciuk celuje w prawo od mato (zewnętrzna strona lewej dłoni płaska)?
► Czy linie pozioma i pionowa tworzą krzyż (nie ma odchyłu ciała)?
► Czy monomi jest utrzymane (nie słabnie skręt głowy, a linia oczu jest poziomo)?
► Czy oboje oczu są otwarte ale nie wytrzeszczone (hangetsu)?
► Czy strzała jest skierowana w środek mato?
► Czy odczuwamy siłę łuku (w lewej ręce)?
► Czy jest nakaoshi (równowaga góra – dół siły od łuku w lewej dłoni)?
► Czy czubki palców lewej dłoni są w jednej linii?
► Czy kostki lewej dłoni są w linii łuku (patrząc z zewnątrz)?
► Czy lewy kciuk ma kontakt z palcem środkowym?
► Czy lewy palec wskazujący odpowiednio ustawiony (zależy od szkoły!)?
► Czy jest luz w prawym nadgarstku?
► Czy mato nie jest po prawej stronie rattanu?
► Czy cała strzała jest w łuku (odpowiednie naciągnięcie)?
► Czy prawy łokieć jest w odpowiednim miejscu (za linią ramion)?
► Czy łokieć kontynuuje ruch w odpowiednim kierunku (ok. 45 stopni)?
► Czy jest odpowiednie napięcie “poziomego łuku” (ramiona i klatka piersiowa)?
► Czy lewa strona ciała jest w odpowiednim napięciu (siła “unosząca” lewą dłoń)?
► Czy strzała dotyka do policzka (nie policzek do strzały)?
► Czy strzała jest na wysokości kącika ust (kuchiwari)?
► Czy cięciwa dotyka do piersi (munezuru)?
► Czy jest pięć krzyży (gojujumonji)?
► Czy odpowiednie rotacje w lewej (fuseru) i prawej (hineri) dłoni?
► Czy tanden odpowiednio napięty?
► Czy nie ma zatrzymania nobiai (ciągłe “pompowanie” energii)?

► Czy linia lewej ręki odchodzi w lewo?
► Czy prawa dłoń odchodzi wzdłuż linii strzały?
► Czy pierś się “otwiera”?
► Czy nie otwiera się lewa dłoń (tenouchi zachowane)?
► Czy zachowane tateyokojumonji (ciało się nie przechyla)?
► Czy jest prawidłowe yugaeri?
► Czy łuk się nie odchyla (do przodu ani do tyłu)?
► Czy nie wykonujemy ruchów mimicznych?
► Czy dozukuri jest zachowane?

► Czy strzała leci prosto (nie zaburzamy startu)?
► Czy lewa dłoń nie opada (za bardzo)?
► Czy prawa dłoń jest odpowiednio daleko od ramienia i odpowiednio ułożona (zależy od szkoły)?
► Czy w płucach zostało jeszcze trochę powietrza (dokończenie wydechu)?
► Czy nie było yurumi (przedwczesnego strzału) ani motare (zbytniego przetrzymania)?
► Czy było odpowiednie kiai?
► Czy dozukuri jest zachowane?
► Czy cięciwa nie uderzyła nas w twarz lub przedramię?
Czy trafiliśmy w mato?

Trzeba przyznać, że sporo tego wyszło…

Chyba zaczyna się wyjaśniać, dlaczego to trafianie nie jest takie (całkiem) proste… 😉

Lista pewnie nie jest kompletna. Pewnie należy też popracować nad kolejnością i pełniejszym opisem. Może coś jest niejasne. Więc jeśli na coś wpadniecie – piszcie!