Zanim zaczniesz

Zanim zaczniesz

Wyjściowa postawa z łukiem nazywa się toriyumi no shisei 執弓の姿勢. Do zwykłej postawy dokładamy jeszcze odpowiednie trzymanie łuku i strzał. Ale co to jest „zwykła” postawa?

Jeśli ktoś każe nam się wyprostować – stajemy zazwyczaj „na baczność”. Wciągamy brzuch, wypinamy „klatę” (co najczęściej wiąże się z uniesieniem ramion) i podnosimy brodę (rys.A). Często towarzyszą temu jakieś ruchy mimiczne (np. ściągnięte groźnie brwi). W takim ustawieniu środek ciężkości wypada zwykle na piętach. Łatwo wówczas zacząć maszerować krokiem defiladowym, wysoko podnosząc nogi.

Jeśli staniemy swobodniej (rys.B) środek ciężkości przesunie się ku przodowi, inaczej ustawi się miednica, opuszczą ramiona. Uszy, ramiona, biodra i kostki są mniej więcej w jednej linii. Pozycja nie męczy i jest stabilna. No właśnie… Z powodu tej stabilności w kyudo mówimy, że jest shikitai 死気体 – martwą postawą bez energii.

Jeśli spróbujemy stanąć tak, żeby środek ciężkości wypadał na przedniej części stóp (rys.C) – możemy dodać naszej postawie trochę życia. Wówczas jest seikitai 生気体 – ciało napełni się energią. Tak, jakby rzeczywiście za chwilę miało ruszyć. I wówczas tsuchifumazu 土踏まず (czyli chodzenie bez odrywania stóp) staje się łatwe i naturalne.

Teraz wystarczy już tylko złapać łuk i strzały… ? Ale jak!?

Spójrzmy, co na ten temat mówi „Kyudo manual”?

Postawa podczas trzymania łuku

Postawa gdy ktoś prawidłowo stoi lub jest w kiza, trzymając łuk i strzały w prawej i lewej ręce, nazywa się toriyumi no shisei. Lewa ręka trzymając łuk za rękojeść (kyuha) ustawiona jest na biodrze a cięciwa skierowana jest na zewnątrz. Górna końcówka łuku (urahazu) jest trzymana około 10 cm nad podłogą, centralnie w stosunku do ciała. Jeśli początek strzały (itatsuki) jest widoczny, wówczas strzały są trzymane w prawej dłoni za pierwszy węzeł (w strzałach bambusowych) pomiędzy zaokrągleniem kciuka a palcem wskazującym, z podparciem przez palec mały i serdeczny, które faktycznie nie trzymają jednak strzał.
Alternatywnie, jeśli czubek strzały (itatsuki) jest trzymany we wnętrzu dłoni tak, że nie jest widoczny, strzały także trzymane są przez kciuk i palec wskazujący, który nieco naciska na czubki, z niewielkim podtrzymaniem przez palec mały i serdeczny. W obu przypadkach dłoń trzymająca strzały umieszczona jest na biodrze.
Łuk i strzały trzymane są w taki sposób, że czubek strzał i górna część łuku (urahazu) kierują się wzdłuż wyimaginowanych linii, które zbiegają się, tworząc trójkąt równoramienny. Jednocześnie linia łuku i linia strzał muszą mieć ten sam kąt w stosunku do poziomu.
Jest pożądane przyjęcie formy naturalnej, tzn. spokojnej i tworzącej jedność z ciała, łuku i strzał. Oba barki powinny być opuszczone, bez zbytniego odciągania łokci a jednakowa krzywizna obu ramion powinna tworzyć okrąg. Ciało nie powinno być przechylone (zgięte) do przodu lub tyłu, zbyt napięte lub zbyt rozluźnione, ale trzymane prawidłowo, z osadzonymi biodrami oraz skupionym duchem i siłą woli.

Ponadto
1. Jak opisano powyżej, w postawie z łukiem są dwa sposoby trzymania strzał. Jeden polega na trzymaniu za pierwszy węzeł (itsukebushi) z czubkiem strzały widocznym. W drugim przypadku trzyma się czubek strzały (itatsuki) schowany. Oba sposoby są poprawne.
2. Trzymając łuk i strzały pozycja obu dłoni powinna być „w okolicy bioder”. Dokładnie oznacza to miejsce, w którym kciuki dotykają przedniej górnej części kości biodrowej. W przypadku mężczyzn noszących tradycyjne hakama jest to miejsce mocowanie pasków.
3. Stojąc czy chodząc w postawie podczas trzymania łuku, lub wykonując wszelkie inne ruchy, górny czubek łuku (urahazu) musi być utrzymywany około 10 cm nad podłogą. W pozycji seiza lub kiza czubek łuku musi dotykać podłogi.

Zwróćcie uwagę, że o toriyumi mówimy zarówno w pozycji stojącej jak i kiza! Również podczas ruchów (chodzenia, siadania czy wstawania). A jeśli przyjrzymy się uważnie rysunkom lub zdjęciom, to da się zauważyć, że trójkąt utworzony przez linię strzał i łuku raczej nie jest równoramienny ?

O czym w takim razie warto pamiętać, gdy chcemy dobrze stanąć? Może wypunktowanie elementów jakoś nam pomoże?

Ciało

  • Stopy
    • Równolegle (zależy od szkoły! Honda-ryu inaczej!)
    • Odpowiednia odległość (kobiety i mężczyźni inaczej)
  • Korpus
    • Ramiona opuszczone
    • Prosta sylwetka
    • Bez napięć
    • Środek ciężkości nad przednią częścią stóp (zależy do szkoły!)
    • Dozukuri (tanden!)
    • Odpowiednie ustawienie miednicy/bioder
    • Nie wypinać piersi
    • Nie wciągać brzucha
  • Głowa
    • Uszy nad ramionami
    • Broda cofnięta (szyja z tyłu lekko napięta)
    • Wzrok 4 m na wprost (wzdłuż linii nosa)
    • Powieki naturalnie (bez wytrzeszczania ani zbytniego zamykania)
    • Usta zamknięte (ale nie zaciśnięte)
  • Ręce
    • Ta sama wysokość dłoni
    • Łokcie w płaszczyźnie ciała
    • Ręce tworzą okrąg (enso)
    • Dłonie na biodrach (zależy od szkoły! Honda-ryu inaczej!)
    • Zewnętrzna część dłoni do ziemi (nadgarstki zaokrąglone na zewnątrz)

Sprzęt

  • Łuk
    • Prawidłowe tenouchi (kąt prosty dłoń-łuk)
    • Urahazu 10 cm na ziemią (zależy od szkoły! Honda-ryu inaczej!)
    • Urahazu w osi ciała (zależy od szkoły! Honda-ryu inaczej!)
    • Cięciwa na zewnątrz (poziomo w stosunku do łuku)
  • Strzały
    • Odpowiedni uchwyt (busha/reisha-kei)
    • Pióra razem
    • Łuk i strzały w jednej płaszczyźnie (zmienia się podczas siadania/wstawania!)
    • Kierunek do osi ciała (zależy od szkoły! Honda-ryu inaczej!)

Zanim nauczysz się biegać – naucz się chodzić. A najpierw – stać.

A jeśli chcemy chodzić dobrze – pozycja wyjściowa jest kluczowa. Na koniec jeszcze dwa detale dotyczące dłoni (z bloga Yoshin Kyudoba).
Jak zwykle – czekamy na Wasze uwagi i spostrzeżenia!

Comments are closed.